“Öfke” terimi, belki de diğer duygulardan daha fazla, haksızlık hissi, bastırılmışlık, kızgınlık, hayal kırıklığı, çaresizlik ya da düşmanlık gibi birçok benzer duyguyu içerecek şekilde geniş bir şekilde yorumlanmaktadır.
Eğer uzun süre devam ederlerse, bu duygusal durumlar karaciğeri etkileyebilir. Karaciğer-Qi’sinin ve Kanının durgunluğuna, Karaciğer-Yang’ının yükselmesine veya Karaciğer-Ateşi’nin alevlenmesine neden olabilir.
Yukarıda belirtilen geniş anlamıyla kastedilen öfke genellikle Qi’nin yükselmesine sebep olur ve belirtilerin çoğu baş ve boyun bölgesinde ortaya çıkar, baş ağrıları, kulak çınlaması, baş dönmesi, boyun ön kısmında kızarıklıklar, kırmızı bir yüz, susuzluk, acı bir tat ve kırmızı kenarları olan kırmızı bir dil gibi birçok semptom ve işaret ortaya çıkar.
Antik akupunktur kitaplarında öfkeye dair geçen bazı ifadeler şunlardır:
‘’Öfke kişinin kendini kontrol yeteniğini kaybettirir.’’
‘’Öfke Qi’nin yükselmesine neden olup kusmaya ve ishale neden olur.’’
‘’ Şiddetli öfke bedeni ve Qi’yi parçalayıp Kanı üst kısımlarda durgunlaşabilir ve kişinin bayılma nöbeti geçirmesine neden olabilir.’’
Öfke her zaman dışa patlayan bir öfke, sinirlilik, bağırma, kızarıklık gibi belirtilerle ortaya çıkmaz. Bazı insanlar öfkeyi yıllarca içlerinde taşıyabilirler ve hiç dışa vurmayabilirler. Özellikle uzun süreli depresyon, bastırılmış öfke veya haksızlık hissi nedeniyle olabilir. Kişi çok depresif olduğu için çok sakin ve soluk görünebilir, yavaş yürüyebilir ve alçak bir sesle konuşabilir; hepsi, kişinin üzüntü veya kederden kaynaklanan bir Qi ve Kan tükenmesi ile ilişkilendirebileceğiniz işaretlerdir. Ancak hastalığın nedeni üzüntüden ziyade öfke olduğunda nabız ve dil bunu net bir şekilde gösterecektir; nabız dolgun ve telli olacak ve dil kırmızı olacak, kenarları daha da kırmızı ve üzerinde kuru sarı bir tabaka olacak. Bu tür depresyon muhtemelen uzun süreli bir haksızlık hissi nedeniyledir ve genellikle kişinin ailesinden bir üyeyle ilgilidir.
Bazı durumlarda öfke suçluluk gibi diğer duyguları gizler. Bazı insanlar yıllarca suçluluk duygusunu içlerinde taşıyabilir ve bunu tanımakta ya da kabul etmekte isteksiz veya aciz olabilirler; bu durumda öfkeyi suçluluklarının bir maskesi olarak kullanabilirler.
Ayrıca, her bireyi sürekli öfkeli olan bazı aileler bulunmaktadır; bu ailelerde öfke, suçluluk, korku, kontrol altında olmaktan hoşlanmamak, zayıflık ya da aşağılık kompleksi gibi diğer duyguları gizlemek için bir maske olarak kullanılır. Bu durumda, öfkeyi değil, altında yatan psikolojik ve duygusal durumu tedavi etmek önemlidir.
Bazı durumlarda öfke, özellikle Karaciğer dışındaki organları, özellikle de Mideyi etkileyebilir. Bu durum, durgun Karaciğer-Qi’nin Mideye saldırmasıyla olabilir. Bu tür bir durum, aile yemeklerinin düzenli tartışmalar için birer fırsat haline geldiği durumlarda özellikle meydana gelebilir. Aynı zamanda, Midede zaten var olan bir zayıflık durumunda öfke, Karaciğer’i etkilemeden sadece Mideyi etkileyebilir.
Eğer bir kişi düzenli olarak yemeklerden bir saat ya da iki sonra öfkeleniyorsa, o zaman öfke Mide yerine Bağırsakları etkiler. Bu durumda, durgun Karaciğer-Qi Bağırsakları istila eder ve karın ağrısına, şişkinliğe ve kabızlıkla ishalin değişimi gibi semptomlara yol açabilir.
Son olarak, öfke diğer tüm duygular gibi Kalbi de etkiler. Bu özellikle öfkenin etkisi altında olabilir çünkü Beş Element bakış açısından Karaciğer, Kalbin annesidir ve sıklıkla Karaciğer-Ateşi Kalbe geçer ve Kalp-Ateşi’ne sebep olur. Öfke, kana hızla dolan bir Kalp oluşturur. Zamanla bu, Kalbi etkileyen ve dolayısıyla Zihni etkileyen Kan Isısı’na yol açar. Öfke, kişinin çok koşu yapması, acele etmesi veya egzersiz yapması durumunda özellikle Kalbi etkiler.
Son olarak, öfke diğer tüm duygular gibi Kalbi de etkiler. Bu özellikle öfkenin etkisi altında olabilir çünkü Beş Element bakış açısından Karaciğer, Kalbin annesidir ve sıklıkla Karaciğer-Ateşi Kalbe geçer ve Kalp-Ateşi’ne sebep olur. Öfke, kana hızla dolan bir Kalp oluşturur. Zamanla bu, Kalbi etkileyen ve dolayısıyla Zihni etkileyen Kan Isısı’na yol açar. Öfke, kişinin çok koşu yapması, acele etmesi veya egzersiz yapması durumunda özellikle Kalbi etkiler.
Unutmayalım!
‘’Tüm insan duyguları içinde öfke en kolay uyarılabilen ancak en zor kontrol edilebilenidir.’’
Klinik not:
Bizler klinikte kişinin öfkesini kontrol edebilmesi ya da bu duygu ile başa çıkabilmesi için LIV-3 Taichong, G.B.-20 Fengchi, Du-19 Houding, G.B.-13 Benshen ve HE-7 Shenmen noktalarını uyarıyoruz. Yani kişinin öfkesini karaciğer, safra kesesi ve kalp üzerinden gidermeye çalışıyoruz.
Dr. İbrahim Çerçi
28.Kasın.2023
Kuşadası